Konstytucja Biznesu jest to pakiet ustaw, których celem jest zreformowanie i uproszczenie przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej. Tworzą ją następujące ustawy:
- Ustawa – Prawo przedsiębiorców;
- Ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców;
- Ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium RP;
- Ustawa o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy;
- Ustawa – Przepisy wprowadzające ustawę Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej.
Konstytucja Biznesu reguluje kwestie z zakresu prawa gospodarczego, w szczególności:
- relacji przedsiębiorcy z urzędami i załatwianie spraw urzędowych,
- zakładania firmy,
- zawieszenia działalności,
- zasad tworzenia prawa gospodarczego,
- obowiązków związanych z prowadzeniem działalności.
Najważniejsze zmiany, które wprowadza Konstytucja Biznesu to:
- Wprowadzenie zasady co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone (art. 8 ustawy – Prawo przedsiębiorców)
Przedsiębiorca może prowadzić biznes w sposób wolny, jeśli nie łamie wskazanych wyraźnie w prawie zakazów lub ograniczeń. - Domniemanie uczciwości przedsiębiorcy (art. 10 ustawy – Prawo przedsiębiorców)
Przedsiębiorca nie musi udowadniać swojej uczciwości. Wątpliwości co do okoliczności konkretnej sprawy będą rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy. - Przyjazna interpretacja przepisów
Niejasne przepisy będą rozstrzygane na korzyść przedsiębiorców. - Zasada proporcjonalności
Urząd nie może nakładać na przedsiębiorcę nieuzasadnionych obciążeń, np. nie będzie mógł żądać dokumentów, którymi już dysponuje. - Powołanie Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców
Rzecznik będzie mógł np. wnioskować do ministrów o wydanie objaśnień najbardziej skomplikowanych przepisów i interweniować w sprawie łamania prawa przedsiębiorców - Pakiet ułatwień dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność:
– Wprowadzenie tzw. działalności nierejestrowej
Dotyczy ona m.in. drobnej działalności zarobkowej osób fizycznych, np. dorywczego handlu lub okazjonalnych usług. Jeśli przychody z tej działalności nie przekroczą w żadnym miesiącu 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia, działalność ta nie będzie uznawana za działalność gospodarczą i nie będzie trzeba jej rejestrować w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Dochody z takiej działalności będą opodatkowane na zasadach ogólnych. Będzie możliwa dla osób, które wykonują działalność osobiście (nie w spółce) oraz przez ostatnie 5 lat nie prowadziły firmy. Działalność taka nie może być objęta wymogiem uzyskania koncesji, pozwolenia czy licencji.
– Wprowadzenie nowej ulgi w składkach ZUS dla nowych firm
Początkujący przedsiębiorcy będą zwolnieni ze składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 6 miesięcy działalności. Przedsiębiorca będzie musiał zgłosić się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w terminie 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności, a nie w ciągu 7 dni – jak to jest obecnie. Potem będzie mógł skorzystać przez 2 lata z tzw. małego ZUS-u. Nie dotyczy to składek na ubezpieczenie zdrowotne, które będzie obowiązkowe również dla przedsiębiorców korzystających z ulgi. Składkę zdrowotną można odliczyć od podatku (nie od dochodu).
- Możliwość zawieszenia działalności w przypadku zatrudniania pracownika na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym
Dotychczas nie można było zawiesić działalności w przypadku zatrudniania pracowników. Dzięki zmianom, które wprowadza Konstytucja Biznesu, będzie można zawiesić działanie firmy (zarejestrowanej w CEIDG) na dowolny czas określony (obecnie jedynie na 24 miesiące) lub na czas nieokreślony. Po upływie terminu zawieszenia, wznowienie działalności gospodarczej nastąpi automatycznie. Jeśli przedsiębiorca zapomni złożyć wniosek o wznowienie, nie zostanie on wykreślony z rejestru (jak dotychczas). - Zapowiedziano poprawę kontaktu przedsiębiorców z administracją poprzez utworzenie nowego portalu dla przedsiębiorców
Portal będzie rozwinięciem www.biznes.gov.pl. Wyjaśni, w jaki sposób zrealizować poszczególne sprawy urzędowe, a także umożliwi np. uiszczanie opłat urzędowych, czy uzyskanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami albo składkami. Portal przypomni przedsiębiorcom (przez sms lub e-mail) o zbliżających się terminach urzędowych oraz poinformuje o najważniejszych zmianach w prawie. - Zapowiedziano stopniową likwidację numeru REGON. Podstawowym numerem identyfikującym przedsiębiorcę będzie NIP.
- Wprowadzono możliwość ustanawiania prokurentów przez przedsiębiorców – osoby fizyczne
Opublikowanie informacji o pełnomocniku lub prokurencie w CEIDG jest równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa lub udzieleniem prokury na piśmie. - Uporządkowanie katalogu form reglamentacji działalności gospodarczej
Pozostaną trzy zasadnicze formy: koncesje, zezwolenia i rejestry działalności regulowanej. Zniesione zostaną zgody i licencje jako odrębne formy reglamentacji. Ponadto zostanie wprowadzona zasada, że zezwolenia nie mogą mieć charakteru uznaniowego i powinny być zawsze udzielone, jeśli przedsiębiorca spełnia warunki przewidziane prawem. - Stworzono katalog podstawowych reguł, którymi należy kierować się przy tworzeniu prawa gospodarczego
Jest to m.in. zasada proporcjonalności obciążeń dla przedsiębiorców z sektora MŚP, zgodnie z którą, jeśli stwierdzi się, że projekt nowego prawa wywiera wpływ na przedsiębiorców z tego sektora, to dąży się do ograniczenia wobec nich obowiązków administracyjnych. Wprowadzone zostaną również m.in. zasady dążenia do unikania nad-implementacji prawa UE oraz ograniczenia obowiązków informacyjnych. - Ministrowie i organy centralne będą wydawać objaśnienie prawne
Napisane prostym językiem „poradniki” wyjaśnią, jak stosować najtrudniejsze przepisy. Zastosowanie się do nich będzie chroniło przedsiębiorcę, np. w razie kontroli. Do wydania objaśnień przez ministrów i organy centralne będzie mógł zobowiązać Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. -
Wprowadzenie nowych przepisów dotyczących zasad udziału przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym w Polsce
Do tej pory regulacje te były rozrzucone w trzech różnych ustawach i niespójne. Konstytucja Biznesu ma sprawić, że przepisy znajdą się w jednym dokumencie.